Formalno-prawne aspekty projektowania sygnalizacji świetlnej z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa użytkowników infrastruktury drogowej

Proponujemy Państwu udział w zajęciach, podczas których omówimy problematykę sterowania ruchem drogowym ze szczególnym uwzględnieniem przepisów dotyczących szczegółowych warunków technicznych stawianych drogowym sygnałom świetlnym (Dz.U.2019.2311 ze zm.). Podczas zajęć przeanalizujemy zagadnienia dotyczące prawidłowości wykonywania projektów organizacji ruchu z sygnalizacją świetlną oraz minimach w aspekcie formalnego-prawnego opiniowania i zatwierdzania organizacji ruchu sterowanego sygnalizacją świetlną. Szkolenie będzie prowadzone w oparciu o prezentację treści teoretycznych - wymogów formalno-prawnych z uwzględnieniem praktycznych prawidłowych i nieprawidłowych sposobów realizacji wdrożeń sygnalizacji na drogach oraz wyników badań zachowań uczestników ruchu drogowego z ich wzajemną konfrontacją. Omawiane zagadnienia będą uwzględniały w dużej mierze kwestie bezpieczeństwa użytkowników infrastruktury drogowej.

• Zapoznanie ze szczegółową charakterystyką uwarunkowań ruchu sterowanego sygnalizacją świetlną wynikającą z przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym, ustawy o drogach publicznych, rozporządzenia w sprawie zarządzania ruchem oraz nadzoru nad tym zarządzaniem, rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych, szczegółowych warunków technicznych stosowania sygnalizacji świetlnej (tzw. „Czerwona książka”) oraz przewidzianych do wdrożenia „nowych” przepisów techniczno-budowlanych w drogownictwie, w tym także z uwzględnieniem wzorców i standardów rekomendowanych przez właściwego Ministra ds. transportu.
• Omówienie problematyki prawidłowości doboru faz sygnalizacyjnych, strumieni kolizyjnych o niedopuszczalnym jednoczesnym zezwoleniu na ruch, obliczeń czasów bezpieczeństwa w programowaniu sygnałów świetlnych tzw. czasów międzyzielonych oraz „buforów” opóźnień grup nadrzędnych względem podporządkowanych – z punktu widzenia teoretycznego i praktycznego projektowania.
• Dyskusja i wymiana doświadczeń w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego w kontekście programowania sygnalizacji świetlnej w projektach stałej i czasowej organizacji ruchu oraz optymalizacji (sprawności ruchowej) obiektu sterowanego drogową sygnalizacją świetlną.
• Wymiana najlepszych praktyk stosowania sygnalizacji świetlnej w aspekcie tzw. Inteligentnych Systemów Transportowych i ich modułów obejmujących sterowanie ruchem drogowym, a także zaprezentowanie przykładu takiego projektu.
• Przykłady praktyki projektowej organizacji ruchu z sygnalizacją świetlną w różnym stopniu ich skomplikowania - przejścia dla pieszych, ruch wahadłowy, skrzyżowana itp.
• Warsztat praktyczny: próba samodzielnego (grupowego) zrealizowania programu sygnalizacji świetlnej dla wybranego przez uczestników szkolenia obszaru (przejście dla pieszych, wahadło).

1. Wprowadzenie w problematykę sterowania ruchem drogowym, w tym omówienie najważniejszych definicji i skrótów (natężenie ruchu, przepustowość, sygnał efektywny, natężenie nasycenia, cykl sygnalizacyjny, faza sygnalizacyjna itp.).
2. Szczegółowe podstawy prawne w zakresie sygnalizacji świetlnej oraz oficjalne projekty zmian (tzw. „Propozycja wymagań dla oznakowania drogowego” oraz projekty „Wzorców i Standardów” rekomendowanych przez Ministra właściwego ds. transportu) – kiedy należy stosować sygnalizację, kiedy jest to zalecane, co na to zmiany w przepisach techn. – bud.?
3. Obowiązek oraz cele wdrażania sygnalizacji świetlnej na drogach i skrzyżowaniach – wyjaśnienia w zakresie tzw. kryterium punktowego oraz zasadności stosowania sygnalizacji.
4. Organizacja (sterowanie) a zarządzanie ruchem drogowym – synteza uwarunkowań prawnych.
5. Omówienie minimalnego zakresu projektu organizacji ruchu z sygnalizacją świetlną wraz z przykładami praktyki projektowej – czerwona książka a rozporządzenie ws. zarządzania ruchem.
6. Fazy sygnalizacyjne – bezpieczeństwo, przepisy, zalecenia, praktyka – kiedy i jakie?
7. Zasady doboru i lokalizacji urządzeń sterowania ruchem – kiedy i jakie?
8. Problematyka czasów międzyzielonych oraz czasów opóźnień uruchamiania grup nadrzędnych względem grup podporządkowanych – teoria i praktyka obliczania oraz weryfikacji.
9. Wymogi stawiane długością sygnałów świetlnych – minima, maksima (wydolność).
10. Programy główne, awaryjne, startowe i końcowe, harmonogramy pracy sygnalizacji świetlnej, koordynacja liniowa – charakterystyka i różnice oraz ich wpływ na brd.
11. Charakterystyka złożoności problemu adaptacyjnego sterowania ruchem.
12. Algorytmy programów sygnalizacyjnych sterowania adaptacyjnego – jak je interpretować?
13. Priorytet dla wybranych uczestników ruchu drogowego – komunikacja miejska, rowerzyści.
14. Przepustowość i warunki ruchu – synteza.
15. Inne urządzenia sterowania ruchem, np. wyświetlacze czasu – teoria i praktyka.
16. Sygnalizacja wahadłowa – szczegółowe zasady oraz praktyczne problemy.
17. Synteza najpopularniejszych, wybranych aplikacji komputerowych wspomagających projektantów i organy zarządzające ruchem.
18. Praca indywidualna lub grupowa – samodzielne zadanie opracowania programu sygnalizacyjnego.

• Pracownicy jednostek organów zarządzających ruchem drogowym i transportem szczebla miejskiego, powiatowego, wojewódzkiego i krajowego.
• Pracownicy jednostek organów nadzorujących zarządzanie ruchem drogowym.
• Pracownicy jednostek zarządów dróg krajowych i samorządowych.
• Pracownicy jednostek wykonujących w swoim zakresie zadania związane z bezpieczeństwem i kontrolą ruchu drogowego (Policja, Inspekcja Transportu Drogowego, Straż Miejska i inne).
• Pracownicy Wojewódzkich Ośrodków Ruchu Drogowego.

Doktor nauk technicznych w zakresie budownictwa (inżynierii lądowej i transportu), w specjalności inżynieria ruchu drogowego, nauczyciel akademicki na Politechnice Bydgoskiej przedmiotów z zakresu analiz i bezpieczeństwa ruchu drogowego, sterowania ruchem drogowym oraz organizacji transportu zbiorowego. Certyfikowany audytor bezpieczeństwa ruchu drogowego, członek Kujawsko-Pomorskiej Wojewódzkiej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, czynny projektant organizacji ruchu drogowego (głównie z sygnalizacją świetlną), opiniodawca organizacji ruchu sterowanego za pomocą sygnalizacji świetlnej w zakresie formalno-prawnym oraz pod względem sprawności i bezpieczeństwa ruchu drogowego. Członek Stowarzyszenia Forum Audytorów Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego oraz Stowarzyszenia Klub Inżynierii Ruchu.