Problemy redagowania statutów jednostek samorządu terytorialnego i ich nowelizacji – jak uniknąć błędów merytorycznych i legislacyjnych

Zredagowanie statutu, który spełnia wszystkie wymogi ustawowe, jest łatwy w stosowaniu, a jednocześnie odpowiada potrzebom wynikającym z lokalnych uwarunkowań, to zadanie bardzo trudne. Nie pomagają w tym rozbieżności w orzecznictwie organów nadzorczych i sądów administracyjnych. Jak zatem prawidłowo zredagować lub znowelizować statut jednostki? Podczas proponowanych zajęć:
• Przeanalizujemy szczegółowe techniki prawodawcze związane ze specyfiką statutu, jego budową, używaniem załączników i redagowania poszczególnych rodzajów przepisów
• Zaprezentujemy prawidłowe praktyki legislacyjne oraz na konkretnych przykładach omówimy najczęściej pojawiające się błędy w przepisach statutowych i sposoby ich uniknięcia.
• Prowadzący zajęcia, doświadczony legislator, zaprezentuje, krok po kroku omówi oraz przekaże uczestnikom autorski uniwersalny projekt statutu gminy, uwzględniający wszystkie wskazówki prezentowane podczas szkolenia.

• Zdobycie, uzupełnienie i uporządkowanie wiedzy z zakresy technik legislacyjnych w przedmiocie statutu jednostki.
• Podniesienie kompetencji osób pracujących przy zmianie statutu.
• Usprawnienie pracy organu stanowiącego jst i wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych przepisów statutowych.
• Poznanie konkretnych rozwiązań problemów związanych z redagowaniem przepisów statutowych.
• Nabycie wiedzy o aktualnych kierunkach orzeczniczych w zakresie przepisów statutowych.
• Uzyskanie odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania i wątpliwości związane z tematem zajęć.

1. Specyfika statutu jako aktu normatywnego i aktu prawa miejscowego.
2. Podstawowe błędy twórców statutów w orzecznictwie organów nadzoru i sądów administracyjnych:
• Wykraczanie poza zakres upoważnienia ustawowego.
• Powtórzenia i modyfikacje przepisów ustawowych.
• Niewypełnianie obligatoryjnej zawartości statutu – przyczyny obiektywne i subiektywne.
3. Obligatoryjna treść statutu a praktyka:
• Zakres przepisów ogólnych, w tym o herbach, flagach, sztandary, chorągwiach i innych symbolach i niepotrzebne przepisy o granicach i obszarze.
• Rozdział władzy między organem stanowiącym i wykonawczym – zabronione nakładanie szczegółowych obowiązków na wójta (burmistrza, prezydenta miasta) i pracowników urzędu.
• Dlaczego nie można uszczegółowić i doprecyzować praw i obowiązków radnego.
• Przewodniczący wyłącznie organizatorem prac rady.
• Kluby radnych, im mniej regulacji tym lepiej.
• Przepisy proceduralne - porządek sesji, głosowanie i protokoły, co można usprawnić.
• Komisja rewizyjna - uwarunkowania szczególnego zakresu i form działania.
• Komisja skarg, wniosków i petycji jako organ usprawniający i przyspieszający rozstrzygnięcia rady.
• Ograniczone regulacje o trybie pracy organu wykonawczego.
• Zasady dostępu do dokumentów w statucie a uregulowania ustawowe.
• Jednostki pomocnicze w statucie gminy co mieści się w uprawnieniach jednostki pomocniczej do prowadzenia gospodarki finansowej w ramach budżetu gminy a co w zasadach tworzenia, łączenia, podziału oraz ich znoszenia jednostki.
4. Techniki prawodawcze ważne dla precyzyjności i łatwości korzystania ze statutu:
• Tytuł, który można uprościć.
• Podstawa prawna ograniczone do niezbędnego minimum
• Załączniki w uchwałach statutowych. Im mniej, tym lepiej, zwłaszcza kiedy w ogóle nie są potrzebne.
• Poprawne techniki prawodawcze w przepisach statutowych i najczęściej popełniane błędy:
- Niepotrzebne lub niekonsekwentne „słowniczki”.
- Kolejność przepisów merytorycznych pozwalająca uniknąć powtórzeń i zbędnych przepisów.
- Przepisy przejściowe i dostosowujące jako konsekwencja zmian przepisów statutowych w trakcie kadencji.
- Przepis uchylający poprzednią uchwałę statutową, czyli dlaczego nie uchylamy uchwał nowelizujących statut i tekstu jednolitego.
- Przykłady zbędnych i nienormatywnych „postanowień końcowych”.
- Przepis o wejściu w życie – 14 dni to nie obowiązkowe vacatio legis.
5. Podsumowanie:
• Przykład korekty legislacyjnej na typowym projekcie.
• Prezentacja autorskiego, uniwersalnego projektu statutu.
• Pytania i odpowiedzi.

Radni, członkowie komisji statutowych, przewodniczący rad, pracownicy samorządowi, radcowie prawni obsługujący jednostki samorządu terytorialnego.

Legislator, szkoleniowiec, ekspert prawa samorządowego. Pracował jako legislator w Kancelarii Sejmu, gdzie specjalizował się w sprawach samorządowych oraz jako dyrektor departamentu w Rządowym Centrum Legislacji. Od 2015 r. prowadzi kancelarię świadczącą usługi legislacyjne. Wykładowca studiów podyplomowych i aplikacji legislacyjnej, trener z zakresu legislacji samorządowej i spraw ustrojowych samorządu terytorialnego dla radnych, sekretarzy i pracowników samorządowych. Specjalizuje się właśnie w sprawach statutów jst. Opracował dla FRDL opinię Statuty jst - czy można lepiej redagować podstawowy akt samorządowej legislacji? Autor bloga, artykułów i webinarów popularyzujących wiedzę o legislacji. Jego szkolenia są zawsze wysoko oceniane, zwłaszcza ze względu na praktyczność przekazywanej wiedzy i dobrze dobrane przykłady.